تحلیل ساختاری و محتوایی نثنوی های معروف عطار

امروزه تحلیل ساختاری و محتوایی به عنوان زیر بنای نقد ادبی ، دو بعد جسمانی و روحانی آثار تلقی می شود که با توجه همزمان به این دو مسأله در آثار عرفانی ، ضمن شناخت هر چه بهتر شکل و ساختار هر اثر به محتوای آن و پیوند ناگسستنی اش با ساختار پی می بریم . در این میان مثنوی های مشهور الهی نامه ، مصیبت نامه ، منطق الطیر و اسرارنامه ی عطار به دلیل قابلیت های لازم ، اطلاعات منحصر به فردی در زمینه تحلیل ساختار داستانی و محتوایی به دست می دهد . در بررسی ساختار داستانی این آثار علاوه بر شناخت دقیق اجزای تشکیل دهنده هر حکایت و کلان پیرنگ به مشترکاتی دست می یابیم که منجر به طبقه بندی آن ها بر اساس شخصیت ها و موقعیت های قراردادی می شود که نقش اساسی را در آن ، کنش ها بازی می کنند . در تحلیل محتوایی با پیوندهای میان برخی مفاهیم که حاصل توجه به ساختار است ، روبرو می شویم که از مهم ترین آن ها ، مثلث زیبایی ، عشق و مرگ در حکایات عاشقانه ی عطار جلوه ای ویژه یافته است . منازعه ی نهاد و فراخود در الهی نامه و منطق الطیر بر اساس نظریات فروید درباره ی ساختار شخصیت آدمی صورت گرفته است و در کنار بررسی ادراکات فراحسی در مثنوی های عطار که توجهی ویژه به خواب ها و برخی قابلیت های روحی انسان دارد ، تحلیلی روانشناختی از این آثار به دست داده و دریچه ای نو در تحلیل ها گشوده است .